od
Jean-Marc Dupuis

Szparag kształtem przypomina mi oszczep. Niebezpieczną broń, która mogłaby stać się dobrym symbolem szczególnej walki: walki ze starzeniem się i chorobą.

Szparagi zawierają mnóstwo niezbędnych składników odżywczych: są źródłem witamin A, C, E i K oraz chromu. Chrom to pierwiastek śladowy, który zwiększa zdolność insuliny do przekazywania komórkom ich paliwa, czyli glukozy.

Wielokrotnie zwiększają naturalne zdolności antyoksydacyjne: dzięki temu, że dostarczają pochodne cysteiny, zwiększają naturalną produkcję glutationu w organizmie. Glutation to związek o wielkiej mocy antyoksydacyjnej i oczyszczania z toksyn. Pomaga niszczyć związki kancerogenne, takie jak wolne rodniki czy inaktywować toksyczne metabolity leków, np. paracetamolu1. Dlatego szparagi mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje raka, w tym raka kości, piersi, jelita grubego, krtani i płuc. To warzywo warto spożywać także w trakcie leczenia nowotworów, z uwagi na działanie ochronne na wątrobę.

Spośród 43 warzyw, szparagi mają największe działanie antyoksydacyjne. Stąd ich wyjątkowe właściwości przeciwstarzeniowe.
Szparagi dobre na wszystko

Szparagi zawierają dużo potasu, co jest korzystne dla osób z nadciśnieniem. Mają także dużo żelaza i rutyny (450 mg w 1 kg świeżych białych szparagów), czyli flawonoidu o właściwościach przeciwzapalnych2 i przeciwnowotworowych3,4.

Połowę wartości kalorycznej szparagów stanowi białko. Dzięki temu szparagi pozwalają zmniejszyć głód, a także zwiększyć masę mięśniową, co jest istotne, jeśli uprawiasz sport.

Szparagi mogą także wspomagać mózg i ograniczać związany z wiekiem spadek zdolności umysłowych. Tak jak warzywa zielonolistne, szparagi zawierają dużo folianów, działających razem z witaminą B12. Dzięki temu zapobiegają utracie pamięci i problemom z koncentracją. Witaminę B12 znajdziesz głównie w:

rybach,
drobiu,
czerwonym mięsie i
nabiale.

W Stanach Zjednoczonych na Uniwersytecie w Tufts przeprowadzono badanie, w którym wykazano, że osoby starsze, które miały wysoki poziom folianów i witaminy B12, lepiej wykonywały testy na szybkość i elastyczność myślenia.

Oprócz tego szparagi zawierają duże ilości asparaginy, aminokwasu o działaniu diuretycznym (moczopędnym). Asparagina wspomaga organizm w usuwaniu nadmiaru soli, co jest bardzo korzystne dla osób cierpiących na nadciśnienie i obrzęki (gromadzenie się płynu w tkankach, np. opuchnięte nogi i stopy).
Bio czy nie bio?

Warto wiedzieć, że szparagi należą do warzyw mało zanieczyszczonych pestycydami. Dotyczy to również szparagów uprawianych konwencjonalnie (5). Oczywiście jak zawsze lepiej jest kupować ekologiczne, ponieważ takie uprawy są bardziej przyjazne dla środowiska. Jednak z punktu widzenia konsumpcyjnego, różnice między bio i „nie bio” są niewielkie, a w portfelu zostanie więcej pieniędzy.
Gotowanie na parze

Jeśli będziesz gotować szparagi przez 20 minut, a tak zaleca wiele książek kucharskich, to oczywiście utracisz większość cennych składników.

Aby zachować właściwości szparagów:

ugotuj na parze albo
usmaż na patelni na małym ogniu na niewielkiej ilości oleju kokosowego.

Możesz je jeść z dobrym sosem holenderskim (składniki: żółtko jaja bio, masło bio, sok z cytryny, sól, pieprz).

Pyszne!


Źródła:

1) Hewawasam RP, Jayatilaka KA, Pathirana C. Effect of Asparagus falcatus on acetaminophen toxicity in mice: a comparison of antioxidative effect with N-acetyl cysteine. J Diet Suppl. 2008;5(1):1-19.

2) Guardia T, Rotelli AE, Juarez AO, Pelzer LE, «Anti-inflammatory properties of plant flavonoids. Effects of rutin, quercetin and hesperidin on adjuvant arthritis in rat.», Farmaco, vol. 56, 2001, p. 683-7

3) Deschner EE, Ruperto JF,WongGY, et al, «The effect of dietary quercetin and rutin on AOM-induced acute colonic epithelial abnormalities in mice fed a high-fat diet», Nutr Cancer, vol. 20, 1993, p. 199-204

4) Jing-Pin Lina, Jai-Sing Yangb, Chi-Cheng Luc, Jo-Hua Chiangc, Chang-LinWud, Jen-Jyh Line, Hui-Lu Linf, Mei-Due Yangg, Kuo-Ching Liuh, Tsan-Hung Chiui, Jing-Gung Chungd, «Rutin inhibits the proliferation of murine leukemia WEHI-3 cells in vivo and promotes immune response in vivo», Leukemia Research, 2008 [[doi:10.1016/j.leukres.2008.09.032 texte intégral]]

5) Environmental Working Group's Shopper's Guide, 2013.